پرستاری از دیدگاه ائمه علیهم السلام
پرستاری، به معنای کمک به رفع نیازهای جسمی و روانی بیمار است و در کشورهای غربی پس از کارهای پرستاری فردی به نام فلورانس نایشنگل آغاز میگردد، و قدمتی به طول چند صد سال دارد.
قدمت پرستاری در اسلام از شروع جنگهای اولیه در صدر اسلام در میادین جنگها شروع گردیده و تاریخ هزار ساله دارد.
در بعضی روایات نیز، از پرستاری پیامبرانی نام برده شده که قبل از ظهور اسلام میزیستهاند.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:
کسی که یک روز و یک شب، پرستاری بیماری را به عهده بگیرد، خداوند او را با ابراهیم خلیل علیه السلام محشور میکند، پس همچون درخشش برقی از صراط عبور میکند و کسی که در برطرف کردن نیازهای مریض تلاش کند و نیاز او را برآورد، همانند روزی که از مادر متولد شده است از گناهانش پاک میگردد.
لزوم پرستاری
امام صادق علیه السلام میفرماید:
«المؤمنُ فی تبارهِم و تَراحمهم و تعاطفهمکمثلِ الجسدِ اذا اشتکی تداعی لهُ سائرهَُ بالسهرِ و الحمی»(1)؛ مؤمنان در احسان و نیکی به یکدیگر و مهر ورزیدن و مهربانی به هم، مانند پیکری هستند که هرگاه عضوی از آن به درد آید، اعضای دیگر نیز به بیخوابی و تب با او همدردی میکنند.
در جامعه اسلامی، افراد نسبت به یکدیگر نباید و نمیتوانند بیتفاوت باشند، و پایه و اساس زندگی بر محبت و رسیدگی به یکدیگر میباشد، به خصوص نسبت به سالمندان یا بیماران این تعهد و احسان باید صورت پذیرد.
در موقعیتهای متفاوت پیامبر و ائمه گرامی علیهم السلام رهنمودهای فراوانی در این امر ارائه فرمودهاند. از جمله سخنانی که پیامبر صلی الله علیه و آله در آخرین روزهای عمر با برکتشان در مسجد مدینه فرمودند چنین است: «مَن قامَ علی مریض یوماً و لیلة بعثهالله معَ ابراهیم الخلیل علیهالسلام فجاز علی الصراط کالبرق اللامع و مَن سعی لمریض فی حاجةِ فقضاها خرجَ مِن ذنوبهِ کیومِ ولدته امه.»(2)؛ کسی که یک روز و یک شب، پرستاری بیماری را به عهده بگیرد، خداوند او را با ابراهیم خلیل علیه السلام محشور میکند، پس همچون درخشش برقی از صراط عبور میکند و کسی که در برطرف کردن نیازهای مریض تلاش کند و نیاز او را برآورد، همانند روزی که از مادر متولد شده است از گناهانش پاک میگردد.
امام صادق علیه السلام میفرماید:
مؤمنان در احسان و نیکی به یکدیگر و مهر ورزیدن و مهربانی به هم، مانند پیکری هستند که هرگاه عضوی از آن به درد آید، اعضای دیگر نیز به بیخوابی و تب با او همدردی میکنند.
این رهنمودها نشانگر اهمیت رسول گرامی صلی الله علیه و آله بر پرستاری بوده و تاکید ایشان را بر همیاری در جامعه نشان میدهد.
امام صادق علیه السلام از قول رسول خدا روایت میکند که: «من سعی لمریض فی حاجة قضاها اولم یقضها خرج من ذنوبه کیوم ولدته امه...» (3)؛ کسی که برای برآوردن نیاز بیماری تلاشکند، خواه نیاز او برآورده شود یا نه همانند روزی که از مادر متولد شده است از گناهان پاک میگردد.
پینوشتها:
1- بحارالانوار، ج 74، ص 274.
2- همان، ج 76، ص 368.
3- همان، ج 81، ص 217.
